Normaal wordt door de klieren in de huid van de gehoorgang oorsmeer aangemaakt, wat kleverig en zacht genoeg is om door kauwbewegingen naar buiten te worden gebracht. Vuil, zoals zand, wordt daarin mee naar buiten genomen.

Door irritatie van het oor kan echter teveel plakkerig donkerbruin oorsmeer ontstaan.
Dit kan vooral bij de hond optreden en wordt heel vaak ten onrechte in verband gebracht met oormijt.

Ten gevolge van zweten of doordat water van buiten de gehoorgang is binnen gekomen, kan met de prop oorsmeer een goede voedingsbodem ontstaan voor bacteriën en gisten, die hierin kunnen vermeerderen.

Doordat de hond begint te krabben en/of de eigenaar de gehoorgang gaat schoonmaken verergert de irritatie. Tevens kan beschadiging van de huid van de gehoorgang een echte ontsteking veroorzaken met als gevolg roodheid, zwelling en pijn. Op den duur kunnen zelfs zweren en een etterige afscheiding ontstaan.

Eventueel aanwezige oormijten houden niet van vochtige oren en gaan dood of verlaten het oor als deze ontstoken raakt. Dus het oor zelf hoeft als het eenmaal ontstoken is niet tegen oormijt behandeld te worden. De rest van het lichaam, de omgeving en de overige huisdieren moeten echter wel tegen oormijt worden behandeld. Zie het onderwerp Oormijt bij de hond.

Welke oorzaken kunnen een hondenoor irriteren?

1. Schoonmaken van de gehoorgang met wattenstokjes en/of agressieve oorcleaners.
2. Veel haren in de gehoorgang zoals bekend bij poedels en terriërs of
   een smalle vernauwde gehoorgang zoals bij de Shar Pei of
   zware hangoren zoals bij de Cocker Spaniël of Basset
   belemmeren een goede ventilatie van de gehoorgang, waardoor
   een ongunstig microklimaat in de gehoorgang ontstaat.
3. Een verhoogde vochtigheid in het oor
   door water, dat met het zwemmen de gehoorgang is binnen gekomen of
   door oorcleaners.
4. Een grasaar (= oorkruiper) in de gehoorgang.
5. Overgevoeligheidsreacties, zoals hooikoorts of voedselallergie.
   Of een allergische reactie op medicijnen.
6. Oormijt (= Otodectes cynotis).
7. Poliepen of een tumor in het oor.
8. Middenoor ontsteking.
9. Auto-immuunziekten, zoals Pemphigus foliaceus en vulgaris en Lupus Erythematosus.
10. Sarcoptes mijt.
11. Demodex mijt.
12. Schimmels en gisten.
13. Afwijkend oorsmeer kan ook bij hypothyreoïdie, Sertolicel-tumoren en de ziekte van Cushing worden gezien.
14. Kou bij heel dun behaarde oren.

Wat kunnen de gevolgen zijn als de oorzaak van de irritatie niet afdoende wordt behandeld?

• Blijvend afwijkende oorsmeerproductie. Ook de samenstelling van het oorsmeer kan veranderen. (Bij gezonde oren houdt de samenstelling en de zuurgraad de bacteriegroei in evenwicht.)
• Verdikking van de wand van de gehoorgang, waardoor de gehoorgang vernauwd raakt en het oorsmeer niet meer normaal afgevoerd kan worden.
• Verbening van het kraakbeen van de gehoorgang, hetgeen buitengewoon pijnlijk is.
• De bacteriën worden ongevoelig voor de antibiotica in de steeds gebruikte oorzalven.

Wat moet u nu eigenlijk doen, dan wel laten?

Voordat u de gehoorgang schoon maakt, laat u eerst door de dierenarts de gehoorgang inspecteren met een otoscoop (= oorspiegel), zodat de oorzaak van de irritatie vastgesteld kan worden. 
Vervolgens wordt afhankelijk van de oorzaak een behandelingsadvies gegeven.
Indien een behandeling gestart wordt, is na bijvoorbeeld 2 weken met behulp van een otoscoop controle van het effect nodig.

Bij uw hond liever het volgende niet doen:

1. Schoonmaken van de gehoorgang met wattenstokjes en/of agressieve oorcleaners.
2. Masseren van de oren, hoe fijn de hond dit ook vindt. Hierdoor kan het kraakbeen van de gehoorgang geirriteerd raken.

Geef uw hond iets om op te kauwen zodat door kauwbewegingen het oorsmeer (met het vuil) op een natuurlijke manier naar buiten wordt gebracht.